Tình trạng gà bị liệt chân không chỉ xuất hiện ở gà con mà còn ảnh hưởng đến cả gà trưởng thành, gây ra những thiệt hại đáng kể về mặt kinh tế, đặc biệt là đối với các hộ chăn nuôi gà chọi, gà đá.
Thông tin về tình trạng gà bị liệt chân
Liệt chân là hiện tượng phổ biến gặp ở gà, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển, kiếm ăn và sinh hoạt của chúng.
Bệnh có thể xảy ra ở gà ở mọi độ tuổi, từ gà con đến gà trưởng thành, gây ra nhiều thiệt hại cho người chăn nuôi.
Mặc dù tỷ lệ tử vong do bệnh liệt chân không cao (khoảng 5% – 10%), nhưng nó vẫn có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho đàn gà.
Bệnh liệt chân ở gà thường được chia thành hai cấp độ: cấp tính và mạn tính. Mức độ ảnh hưởng của bệnh sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của gà khi mắc bệnh.
- Cấp tính: Thường gặp ở gà con từ 4 – 8 tuần tuổi. Do sức đề kháng yếu, gà con dễ mắc bệnh hơn và có biểu hiện nghiêm trọng như liệt chân hoàn toàn, tiêu chảy, suy nhược, tỷ lệ tử vong cao.
- Cấp mạn tính: Thường gặp ở gà trưởng thành từ 4 – 8 tháng tuổi. Gà có thể bị bại liệt nhẹ, đau mắt, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và phát triển, tuy tỷ lệ tử vong thấp nhưng kéo dài thời gian ốm yếu, ảnh hưởng đến năng suất.
Dấu hiệu nhận biết gà bị liệt chân
Gà bị liệt chân là nỗi ám ảnh của người chăn nuôi bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan sang cả đàn gà.
Việc nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh là vô cùng quan trọng để có biện pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.
Một số dấu hiệu dễ dàng nhận biết gà bị liệt chân:
- Khó khăn trong di chuyển: Gà di chuyển chậm chạp, loạng choạng, thậm chí không thể đi lại hoặc nhảy bình thường. Chúng phải dùng cánh để di chuyển hoặc nằm im một chỗ, không thể theo kịp đàn hoặc né tránh nguy hiểm.
- Xã cánh: Gà mất thăng bằng, rủ cánh xuống để cố gắng giữ vững cơ thể. Điều này khiến cánh bị tổn thương và rụng lông.
- Tiêu chảy: Do thiếu hụt dinh dưỡng và mất nước, gà bị tiêu chảy với phân lỏng, có mùi hôi, thậm chí lẫn máu.
- Suy giảm sức khỏe: Gà yếu ớt, ăn uống kém, lông xơ xác, suy giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh và tử vong.
Khi phát hiện gà có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ, cần thực hiện cách ly và liên hệ với bác sĩ thú y để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân khiến gà bị liệt chân
Bệnh liệt chân ở gà hay còn gọi là bại liệt gà do những nguyên nhân sau:
Thiếu hụt Canxi
Giai đoạn nhạy cảm từ 2 – 4 tuần tuổi là giai đoạn gà dễ bị thiếu Canxi nhất do sức đề kháng yếu và chế độ dinh dưỡng chưa đầy đủ.
Cám công nghiệp phổ biến thường chứa hàm lượng Canxi thấp, không đáp ứng nhu cầu phát triển khung xương của gà con, dẫn đến tình trạng yếu chân, liệt chân và biếng ăn.
Dẫn đến gà thiếu Canxi có thể bị còi xương, biến dạng xương, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và phát triển lâu dài.
Mầm bệnh từ ấp nở
Gà có sẵn mầm bệnh từ trứng hoặc do ấp nở kém khiến chân co quắp, di chuyển khó khăn và dẫn đến liệt chân.
Vì vậy cần soi kỹ lưỡng trứng trước khi ấp để loại bỏ những quả có phôi yếu, đảm bảo tỷ lệ nở cao và sức khỏe đàn gà con tốt nhất.
Do virus Marek
Virus Herpes type B là thủ phạm chính gây ra bệnh Marek, ảnh hưởng đến hệ thần kinh di chuyển và các cơ quan nội tạng của gà.
Virus xâm nhập, sản sinh tế bào xấu, hình thành khối u chèn ép dây thần kinh vận động.
Sức đề kháng gà phản ứng lại độc tố virus, dẫn đến các thể bệnh cấp tính hoặc mạn tính.
Gà giảm trọng lượng, bỏ ăn, tiêu chảy, giảm đẻ, khó khăn di chuyển, liệt một chỗ, sã cánh một bên do viêm dây thần kinh.
Tỷ lệ tử vong cao (20 – 70%) nếu không tiêm phòng đầy đủ. Lây truyền qua đường hô hấp, thức ăn và môi trường.
Bên cạnh các nguyên nhân chính trên, một số yếu tố khác cũng có thể góp phần dẫn đến bệnh liệt chân ở gà như:
- Môi trường chăn nuôi bẩn thỉu, ẩm ướt, thiếu ánh sáng.
- Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt các vitamin và khoáng chất thiết yếu khác ngoài Canxi.
- Stress do vận chuyển, thay đổi môi trường sống đột ngột.
Bí kíp điều trị gà liệt chân hiệu quả
Phương pháp điều trị phù hợp là chìa khóa để bảo vệ đàn gà và mang lại lợi nhuận cho người chăn nuôi:
Bổ sung dinh dưỡng
Cung cấp cho gà chế độ ăn đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất thiết yếu. Sử dụng thức ăn chuyên dụng hoặc tự chế biến từ ngũ cốc, đậu, rau, trái cây.
Bổ sung vitamin A, D, E, K, B1, B2, B6, B12, canxi, phốt pho và magie để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình phục hồi.
Đảm bảo thức ăn và nước uống, cho gà ăn ít nhất hai lần mỗi ngày và cung cấp nước sạch đầy đủ.
Kỹ thuật ấp nở
Tuân thủ nguyên tắc ấp giữ nhiệt độ (37 – 38°C), độ ẩm (60 – 70%), thời gian (21 ngày) và vận động (3 – 5 lần/ngày) trong quá trình ấp.
Loại bỏ kịp thời những quả trứng nứt, vỡ hoặc có dấu hiệu bất thường để tránh lây lan sang các quả khác.
Đảm bảo máy ấp hoạt động ổn định, theo dõi và điều chỉnh thông số phù hợp.
Sử dụng kháng sinh
Trường hợp gà bị liệt chân do nhiễm virus hoặc vi khuẩn, sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ thú y để tiêu diệt mầm bệnh.
Chỉ sử dụng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng.
Phòng ngừa ký sinh trùng
Định kỳ tẩy giun cho gà để loại bỏ ký sinh trùng đường ruột, giúp gà hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và tăng cường sức đề kháng.
Sử dụng thuốc tẩy giun theo hướng dẫn của bác sĩ thú y, đảm bảo an toàn cho gà và môi trường.
Bổ sung canxi đầy đủ
Đối với gà con (2-4 tuần tuổi), bổ sung canxi dạng viên hoặc trộn vào thức ăn để phát triển hệ xương chắc khỏe, phòng ngừa bệnh do thiếu canxi.
Ưu tiên thức ăn dành riêng cho gà đẻ, bổ sung thêm các nguyên liệu giàu canxi như vỏ sò, bột xương, rong biển,…
Đảm bảo lượng canxi cung cấp phù hợp với nhu cầu của gà trong giai đoạn đẻ trứng.
Sử dụng canxi gluconate hoặc canxi lactate theo hướng dẫn của bác sĩ thú y để tăng cường hấp thu.
Điều trị gà nhiễm bệnh Marek gây liệt chân
Do tính nghiêm trọng và khả năng lây lan cao của bệnh Marek, việc điều trị chủ yếu tập trung vào phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh.
- Cách ly gà bệnh: Ngay khi phát hiện gà có dấu hiệu nghi ngờ, cần cách ly khỏi đàn để tránh lây lan.
- Vệ sinh chuồng trại: Thực hiện vệ sinh chuồng trại, khử trùng dụng cụ chăn nuôi thường xuyên, tiêu hủy trứng, phân, lông gà bị bệnh.
- Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm phòng Marek cho gà con theo lịch khuyến cáo của nhà sản xuất để tăng cường sức đề kháng.
Lời kết
Bệnh liệt chân ở gà là một trong những căn bệnh nguy hiểm có thể gây thiệt hại nặng nề. Do đó việc phòng ngừa tình trạng gà bị liệt chân là vô cùng quan trọng.
Áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như: cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, tiêm phòng đầy đủ, đảm bảo vệ sinh môi trường,… sẽ giúp bảo vệ đàn gà khỏi bệnh tật.