Bệnh Gumboro hay còn gọi là bệnh truyền nhiễm lây lan cấp tính do virus gây ra trên gà, là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất đối với ngành chăn nuôi gà.
Bệnh gumboro ở gà là gì?
Bệnh Gumboro ở gà là một bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến ở gà từ 3 đến 6 tuần tuổi, lan truyền nhanh chóng trong đàn.
Bệnh này tấn công túi Bursa, gây viêm thận và suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các bệnh kế phát xâm nhập và gây bệnh.
Bệnh Gumboro do virus IBDV (Infectious Bursal Disease Virus) gây ra, tác động lên túi Fabricius và làm suy giảm hệ miễn dịch của gà, khiến chúng dễ mắc các bệnh khác như viêm da hoại tử và hội chứng thiếu máu – viêm gan thể bao hàm.
Virus IBDV thuộc họ Binaviridae, là một loại virus RNA hai sợi. Hiện có hai serotype được tìm thấy, trong đó serotype 1 gây bệnh cho gà dưới 6 tuần tuổi, còn gà lớn hơn thì không biểu hiện triệu chứng; serotype 2 chỉ gây bệnh trên gà tây.
Virus này có khả năng đề kháng cao với hầu hết các chất sát trùng và điều kiện môi trường khắc nghiệt.
Trong các trại bị nhiễm, virus có thể tồn tại trong vài tháng, và trong nước, thức ăn gia súc, cũng như phân, nó có thể tồn tại trong vài tuần.
Con đường lây lan bệnh Gumboro trên gà
Virus Gumboro (IBDV) lây lan nhanh chóng qua nhiều con đường:
- Thức ăn và nước uống: Virus có thể tồn tại trong thức ăn và nước uống nhiễm bệnh trong vài tuần. Khi gà ăn hoặc uống thức ăn, nước uống bị ô nhiễm, virus sẽ xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.
- Dụng cụ chăn nuôi và người chăn nuôi: Virus có thể bám dính trên dụng cụ chăn nuôi, quần áo và cơ thể người chăn nuôi. Khi tiếp xúc với những vật dụng này, gà có thể bị lây bệnh.
- Bọ cánh cứng Alphitobius diaperinus: Loại bọ cánh cứng này là vật trung gian mang mầm bệnh Gumboro. Bọ ăn phân gà chứa virus và sau đó bài tiết virus ra môi trường, lây nhiễm sang gà khác.
Khi virus xâm nhập vào cơ thể gà, nó sẽ tấn công vào các tế bào lympho của ống tiêu hóa, gan và sau đó di chuyển đến túi Fabricius.
Túi Fabricius là cơ quan quan trọng trong hệ miễn dịch của gà. Virus phá hủy các tế bào lympho ở đây, dẫn đến suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.
Gà bị suy giảm miễn dịch dễ mắc các bệnh khác và có thể chết.
Triệu chứng gà nhiễm Gumboro
Bệnh Gumboro tiến triển rất nhanh và có thể gây ra nhiều thiệt hại cho người chăn nuôi.
– Giai đoạn đầu:
Gà có biểu hiện tụ tập, bay nhảy lung tung hoặc cắn mổ vào hậu môn lẫn nhau.
Gà giảm ăn uống, xù lông và ủ rủ, đầu gục xuống. Gà bị tiêu chảy với phân loãng màu trắng hoặc nâu, dính vào xung quanh hậu môn.
Trọng lượng gà giảm nhanh và có thể đi lại run rẩy.
– Giai đoạn sau:
Tốc độ nhiễm và lây lan bệnh rất nhanh, chỉ trong vòng 2 – 5 ngày cả đàn gà có thể bị nhiễm bệnh.
Tỷ lệ gà chết do bệnh Gumboro có thể lên đến 30%, thậm chí 50 – 60% nếu kết hợp với các bệnh khác.
Gà thịt thường bùng dịch trong giai đoạn từ 20 – 40 ngày tuổi. Gà đẻ thường phát bệnh trong giai đoạn 30 – 80 ngày tuổi.
Khi phát hiện gà có các triệu chứng trên, cần liên hệ với thú y để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Biện pháp xử lý khi gà mắc bệnh Gumboro
Khi phát hiện gà mắc bệnh Gumboro, cần thực hiện ngay các biện pháp sau:
– Tách riêng các con gà có dấu hiệu bệnh ra khỏi đàn gà khỏe mạnh.
Hạn chế di chuyển người, vật nuôi và phương tiện ra vào khu vực bị nhiễm bệnh. Tiêu hủy xác gà chết theo quy định.
– Sử dụng thuốc cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Thuốc kháng sinh: Có thể sử dụng một số loại thuốc kháng sinh như Paracetamol, Aspirin hoặc Anagin C (liều theo khuyến cáo) để giảm số lượng virus trong cơ thể gà.
- Thuốc nâng cao và giải độc chức năng gan thận: Sử dụng các loại thuốc như Phosretic (1kg/10 tấn thể trọng) kết hợp với Heparenol (1L/10 tấn thể trọng) để hỗ trợ gan thận.
- Bổ sung điện giải và năng lượng: Sử dụng Sealyt Spark (liều một viên 16G/200L nước) để cung cấp năng lượng, điện giải và bù nước cho gà.
- Tăng cường miễn dịch: Sử dụng Searup Still (liều 1ml/10 tấn thể trọng) pha uống trong 6-8 tiếng, liên tục 4-5 ngày để nâng cao sức đề kháng cho gà.
- Tiêm kháng thể Gumboro: Có thể sử dụng kháng thể Gumboro được sản xuất từ lòng đỏ trứng gà để tiêm cho gà bị bệnh nhằm trung hòa virus trong máu và nâng cao sức đề kháng.
Biện pháp phòng bệnh Gumboro trên đàn gà
Hiện nay tiêm phòng vacxin là biện pháp phòng bệnh Gumboro hiệu quả nhất cho đàn gà.
Vaccine phòng bệnh Gumboro được sử dụng theo lịch trình sau:
- Mũi 1: Tiêm cho gà khi được 5 ngày tuổi.
- Mũi 2: Tiêm nhắc lại khi gà được 14 ngày tuổi.
- Mũi 3: Tiêm nhắc lại khi gà được 23 ngày tuổi.
Có thể tiêm vaccine cho gà, nhỏ mắt, nhỏ mũi hoặc pha nước cho gà uống theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Lưu ý cần chọn loại vaccine phù hợp với sức khỏe đàn gà, chủng virus đang lưu hành và nhà sản xuất uy tín.
Lời kết
Bệnh Gumboro là mối đe dọa nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi gà, do đó cần nâng cao ý thức phòng bệnh và áp dụng các biện pháp phòng chống hiệu quả để bảo vệ đàn gà.